Waarom kiezen voor geluk zo lastig is (deel 1 ‘ons inzicht’)

10 jun Waarom kiezen voor geluk zo lastig is (deel 1 ‘ons inzicht’)

Ozewald Wanrooij

Hoe gelukkig ben je eigenlijk wanneer je jezelf een cijfer zou geven op de schaal van 1 tot 10? Een grote kans dat jouw cijfer nog wel ruimte biedt voor een puntje extra. Maar wat heb jij daarvoor nodig? En minstens zo belangrijk is de vraag waarom het je nog niet is gelukt om dit puntje erbij te krijgen. In dit artikel sta ik stil bij waarom kiezen voor geluk zo lastig is en geef ik enkele handvatten die je hierbij kunnen helpen.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat ons geluksgevoel voor een belangrijk deel afhankelijk is van onze eigen keuzes en gedrag. Dat is mooi want dan kan je zelf bepalen hoe gelukkig je bent, toch? Helaas blijkt het in de praktijk niet altijd zo gemakkelijk om je geluk te vergroten en om je verworven geluk te behouden.

Er komen altijd zaken op ons pad waarop we geen grip hebben maar die wel van invloed zijn op hoe gelukkig we ons voelen. Gelukkig zijn en blijven vraagt om een continue aandacht en een geregeld finetunen. Ik vergelijk het wel eens met mijn oude FM-autoradio op weg naar onze vakantiebestemming. Heerlijk genieten van de vergezichten terwijl het asfalt onder ons doorschiet met op de achtergrond de klanken van een recente zomerhit. Het begint dus al bij het passeren van de grens en het kiezen van de juiste zender om vervolgens voortdurend de frequentie bij te stellen om de zender zo lang mogelijk kraakvrij te blijven ontvangen. Dit in de wetenschap dat er een punt gaat komen waarop ik opnieuw een keuze moet maken voor een zender wil ik blijven genieten van de zomerse klanken in onze veel te hete auto.

En bij geluk gaat het volgens mij net zo. We kiezen waar we gelukkig van worden, we zetten de benodigde stappen, we sturen daar waar mogelijk bij tot het moment dat we weer op een nieuw keuzemoment zijn aangekomen.

Helaas maak ik in de praktijk maar al te vaak mee dat mensen te lang blijven luisteren naar een krakende zender en soms het signaal zelfs helemaal verliezen. Er is niemand die dit wil maar toch kan het je overkomen. Wat maakt het toch dat wij op zo’n punt belanden? En wat kunnen we eraan doen om dit te vermijden?

Volgens mij overkomt het ons allemaal wel eens. Zo’n moment dat je op weg naar huis om je heen kijkt en je realiseert dat je op een punt bent aangekomen waarvan je niet meer weet hoe je er bent gekomen. En heb je dit gevoel soms ook niet wanneer het jouw leven aangaat?

De volgende Team-meeting moet nog worden voorbereid, de aantekeningen van het laatste overleg heb ik nog niet uitgewerkt en ik heb toezeggingen gedaan aan mensen die nu op mij zitten te wachten. Wanneer ik nu geen aandacht geef aan mijn mailbox dan loopt deze nog verder vol en er staan van de afgelopen tijd al mailtjes in waaraan ik nog niet ben toegekomen. En dan moet ik vandaag op weg naar huis nog even boodschappen doen wat ik dan direct kan combineren met een bezoekje aan mijn grootouders die ik ook al te lang niet heb bezocht. Wanneer er vanavond na het eten nog tijd over is kan ik misschien nog even gaan sporten om daarna nog even gezellig Netflixen. Morgen…… dan heb ik waarschijnlijk meer tijd.

Herkenbaar? En hoe groot is de kans dat morgen lijkt op de dag van vandaag? Als je dit prettig vindt ga dan vooral zo door. Maar is dit niet waar je gelukkig van wordt, wanneer kies je er dan voor om dit te veranderen? En hoe pak je dat aan?

Kiezen begint voor mij met inzicht. Inzicht in waar je staat en inzicht in waar je naartoe wilt. Naarmate je inzicht toeneemt ben je ook beter in staat om weloverwogen je keuzes te maken.

De kwaliteit van ons inzicht begint met de keuze wat we willen zien. Kijken we naar de verschillen tussen ons en de ander, of zien we wat ons verbindt en samen sterker kan maken? Kijken we naar de tekortkomingen bij de ander of zien we de kansen om elkaar te helpen groeien en te completeren? En worden we er niet veel gelukkiger van wanneer we ervoor kiezen het mooie in de ander te zien? Volgens mij een retorische vraag, maar toch lukt het niet altijd. Het is niet iets waarvoor je eenmalig kiest, maar het is een manier van kijken waar we telkens opnieuw voor moeten kiezen.

En dan is er de keuze hoe we bereid zijn te kijken. Zijn we bereid om onze (voor)oordelen en onze overtuigingen terzijde te stellen? Nu ben ik niet een man van de poëzie, iets dat mijn vrouw zeker zal beamen, maar toch heb ik ooit een gedicht gekregen dat hierop van toepassing is en mij tot op de dag van vandaag is bijgebleven.

Als ik blijf kijken zoals ik altijd heb gekeken
Blijf ik denken zoals ik altijd heb gedacht

Als ik blijf denken zoals ik altijd heb gedacht
Blijf ik geloven zoals ik altijd heb geloofd

Als ik blijf geloven zoals ik altijd heb geloofd
Blijf ik doen zoals ik altijd heb gedaan

Als ik blijf doen zoals ik altijd heb gedaan
Blijft mij overkomen wat mij altijd overkomt

Het optimaliseren van ons persoonlijk geluk begint wat mij betreft dus bij het vergroten van ons inzicht en te kiezen voor wat we willen zien en hoe we bereid zijn te kijken. Dit is iets dat je kunt leren door jezelf te trainen in het bewuster kiezen.

En zodra dit in je systeem gaat zitten en tot een automatisme wordt, zal het maken van keuzes ook steeds gemakkelijker worden omdat zaken voor jou een duidelijkere waarde krijgen en de verschillen groter worden tussen de zaken die voor jou wel en geen betekenis hebben.

Toch is inzicht alleen niet voldoende. We hebben namelijk bij het maken van keuzes ook te maken met de complexe werking van ons brein. In mijn volgende artikel zal ik stilstaan bij de werking van ons brein bij het bepalen van onze keuzes.

Leuke oefening

Een leuke oefening om aan de slag te gaan met je eigen geluk en met het maken van keuzes en die ook nog eens direct rendement oplevert is als volgt:

1. Maak een lijstje van maximaal 10 punten die voor jou waardevol zijn en die van invloed zijn op jouw persoonlijke geluk;
2. Noteer bij ieder punt een actie die bijdraagt aan het vergroten of het waarborgen van dit punt;
3. Zorg dat je dit lijstje een week lang voortdurend bij je hebt liggen;
4. Stel je bij alles wat je de komende week doet de vraag of datgene waaraan je nu wilt beginnen waardevoller is dan de acties op je lijst;
5. Kijk na een week eens of je andere keuzes hebt gemaakt dan dat je normaal zou hebben gedaan.

Ik ben heel benieuwd of er mensen zijn die deze eenvoudige oefening een weekje willen proberen en hier de bevindingen willen delen.